BUÔNG BỎ LÀ GÌ?

Chân Tâm

Trong tu tập Phật pháp, chúng ta thường hay nói về sự buông bỏ để đạt đến giác ngộ. Thực vậy, mục đích tu tập Phật pháp là xả bỏ mọi thứ, khi chúng ta buông bỏ, phải thật tâm buông bỏ và nó sẽ biến mất. Các bậc giác ngộ là những người mất mác lớn, họ mất mọi thứ, bởi họ buông bỏ mọi thứ để được an lạc, giải thoát và tự do.

Vậy sự buông bỏ là gì? Tại sao chúng ta lại buông bỏ? Làm cách nào để ta có thể buông bỏ mọi thứ hiện hữu đang “thuộc” về chúng ta?

Nói đến sự buông bỏ, đó chỉ là khái niệm qua lời nói, chứ thực ra chẳng có gì để buông bỏ cả. Bởi thực chất tất cả vạn vật trong vũ trụ không thuộc về riêng ai. Kể cả trong cuộc sống của chúng ta, tất cả mọi thứ mà chúng ta đang sở hữu, chưa sở hữu hoặc không sở hữu, như là những thứ vật chất hữu hình (một hạt bụi, một mớ tiền, một cơ ngơi sang trọng, một con vật hay con người...), hoặc những của cải trong đầu ta chẳng hạn (ý nghĩ, tình cảm, thù hận, mong muốn, ghét bỏ...) và tất cả v.v... Nó đều là một pháp trong vạn pháp, là một vật chất trong tất cả mọi vật chất ở trên thế gian này. Bản chất của chúng chỉ là tự tánh chân thật của vạn pháp, vậy thôi! Mọi thứ, chúng hòa quyện vào nhau như những vệt sơn tạo nên bức tranh tổng thể về cuộc đời vậy.

Khi ta có những ham muốn, những mong cầu, ước vọng, thì ta còn bị ràng buộc vào bản ngã của mình, ta luôn muốn sở hữu mọi thứ trên thế gian này. Nhưng thực chất ta đang cố làm một điều không thể. Bởi vật chất nó hiện hữu như chính nó là ở trong thế giới tự nhiên, cho nên khi ta muốn sở hữu, đó chỉ là sự ham muốn có được của ta, chứ thật sự chúng không thuộc về bất cứ ai, cũng không thuộc về bất cứ thứ gì cả.

Nó là chính nó, chúng có mặt trong tự nhiên này là do nhân duyên mà sanh, và cũng do nhân duyên mà tự diệt, không có một năng lực ý chí nào ngăn cản được sự sinh diệt của chúng. Nên nói như vậy để hiểu, dầu rằng bạn đang sở hữu chúng, nhưng đó chỉ là sự sở hữu tạm bợ mà thôi. Một sự sở hữu ước lệ theo luật lệ thế gian đặt ra cho cái gọi là có được cái gì đó. Thực ra, bạn chẳng sở hữu được bất cứ thứ gì, ngay cả cơ thể của bạn. 

Khi chúng ta được sinh ra, bất cứ ai cũng không thể theo ý muốn của mình. Bạn muốn có một cơ thể xinh đẹp không? Muốn được sinh ra trong gia đình giàu có không? Hay muốn sở hữu tất cả mọi thứ trên thế gian không? Nhưng điều mong muốn đó là không thể được. Bởi cơ thể và hoàn cảnh sống của bạn là do nghiệp báo và phước báo mà bạn đã làm trong quá khứ và tương lai thì nằm ngay trong hành động của bạn ở phút giây này. Bạn chẳng thể nắm giữ  được cái gì. Đó là một điều chắc chắn, ngay từ đầu, mọi thứ đều không thuộc về bạn, và cái không thuộc về ai đó sẽ làm bạn đau khổ nếu bạn đặt quá nhiều kỳ vọng vào nó. Mọi thứ hiện hữu một cách tự nhiên như cỏ, cây, hoa, lá, đất, cát, chim muôn và con người trong thiên nhiên vậy. Và bạn đừng nghĩ rằng mình có thể sở hữu được chúng.

Hãy nhìn vào thiên nhiên, những bông hoa, những thân cây, tảng đá... chúng vẫn tĩnh lặng, vẫn an bình như thế, và chúng chẳng cần phải sở hữu gì, chúng vẫn có sự hiểu biết, nhưng chỉ là cái Biết, vậy thôi! Không như chúng ta cứ suy tư để tìm cách chiếm hữu mọi thứ. Cái bản ngã của bạn khi nó còn hiện hữu, nó khiến bạn làm vô số thứ tệ hại, khiến bạn luôn ham muốn và sợ hãi, luôn thấy thiếu thốn và khao khát để chiếm hữu, để mang vào trong nó, thỏa mãn với nó. Nhưng bạn đâu biết, nó cũng chỉ là một pháp trong tự nhiên, bản chất riêng của nó là thế, cũng như bản chất riêng của cái cây, bản chất của hòn sỏi, nó cũng chỉ xuất hiện trên thế gian này như nó là, thế mà bạn xem nó là của bạn. Cơ thể này cũng vậy, cũng như tất cả mọi thứ, cơ thể này cũng là vật chất, như động vật, thực vật, mọi thứ... thuộc về tự nhiên. Bạn không nên dính mắc vào chúng.

Nghĩ như thế, bạn hiểu được rằng thế gian này chẳng có gì. Cuộc đời chúng ta cứ chạy theo hết thứ này đến thứ khác. Bởi chúng ta đang mê lầm. Nó không có thật, nó chẳng thuộc về ai. Vậy buông bỏ chẳng qua chỉ là buông bỏ vậy thôi, chứ thực sự bạn đâu có gì để buông bỏ.

Hãy thức tĩnh, bạn phải rời khỏi giấc mộng ấy, và hiểu rằng mình chỉ là sự trống rỗng, mình chẳng có gì, kể cả xác thân này, kể cả ý nghĩ, kể cả những ham muốn... những thứ như thế chúng luôn có mặt trên thế gian bởi vì chúng có mặt như vậy thôi! Chúng rất vô thường, rất tạm bợ. Do vậy, bạn dính mắc tới chúng, chỉ tạo thêm khổ cho bạn và cứ lẩn quẩn mãi luân hồi, không thể giải thoát được. Khi bạn hiểu được rằng sự thật bạn là ai, bạn sẽ biết được những thứ bạn đang dính mắc tới liệu nó có thật không hay chỉ là bản ngã của bạn dựng lên bằng ham muốn? Hãy tự suy ngẫm đi nhé!